Tập Viết

For young people in their 20s and 30s with a monthly income of around 15-20 million VND, a university degree, and job opportunities in the city, there seem to be three main housing options:

1. Living with roommates and renting far from the city center. They can save half of their monthly salary, accumulate savings for about 8-10 years, and eventually have enough for a 10%-30% down payment on a house or apartment. They then take out a mortgage and spend the next 10-30 years paying it off. By the time they retire at 50-60 years old, they’ll own their own home, live a few more years, and then pass the house on to their children.

2. Committing to long-term renting, focusing on investments and business ventures from age 20 to 40. If successful, they can buy a house after 40. If not, they’ll continue renting indefinitely. As they age, they might move into a nursing home or pass away in a hospital bed.

3. Moving back to their hometown to live with their parents. They would find a job locally, marry someone from the area, and care for their aging parents. When the parents pass away, the land is divided among siblings. Each person uses their life savings to build a new house on their portion or sells the land to buy a cheaper house elsewhere.

All three options are quite bleak:

– The first option requires years of stringent saving and then decades of mortgage payments. Young adulthood is spent in frugality, middle age is burdened with debt, and by the time the mortgage is paid off, there’s not much time left to enjoy the home. The lifetime effort culminates in owning a single house.

– The second option relies heavily on the success of risky investments or business ventures. There’s no guarantee of success, and failure means a lifetime of renting without ever owning a home. It’s an all-or-nothing gamble.

– The third option demands moving back to the hometown, potentially limiting personal freedom and career opportunities. It also imposes the responsibility of caring for elderly parents, and there’s no certainty that the inherited land will be sufficient to build a new home.

None of these choices offer immediate security or stability. Each path entails a prolonged period of financial and personal uncertainty, making it difficult for young people to feel secure about their future.

In all three scenarios, home ownership and financial stability are significantly delayed, often until late in life. This delay likely contributes to the trend of delaying marriage, having fewer children, working to exhaustion, and the alarming mental health crisis among young people, especially those struggling in city environments.

In the past, people believed their 20s were the best years of their lives. Recently, it’s said that the 30s are like the 20s but with more money. In the future, it might be the 40s and 50s when people can finally enjoy life and consider these the best years.

In the future, someone might study until they’re 30, work and pay off a mortgage until they’re 50, and continue working to support their children and themselves until they’re 70 before retiring. With good health, they might live until 90, spending their life savings in those last 20 years, leaving nothing for their descendants. Except, of course, for the house they spent a lifetime buying. The sole purpose of their existence.

And the country will continue moving forward into the future. A future of elderly people with no children, where no one owns a home for most of their life, and everyone works until they die. Meanwhile, the houses that are built but left empty will stand as monuments, enduring the elements, celebrating a generation that worked tirelessly and yet had nothing to show for it in the end.

But what can we do, but try our best?

---

Có vẻ đối với người trẻ ở độ tuổi 20-30, thu nhập khoảng 15-20 triệu một tháng, tốt nghiệp đại học và có cơ hội việc làm ở thành phố, về vấn đề nhà ở thì họ có ba lựa chọn:

– Sống với bạn cùng phòng, thuê trọ xa trung tâm, để dành một nửa tiền lương mỗi tháng, tiết kiệm khoảng 8-10 năm. Sau 8-10 năm làm việc, đủ tiền đặt cọc 10% – 30% một căn hộ hoặc một căn nhà, thì làm thủ tục vay ngân hàng mua nhà trả góp. Dành 10-30 năm sau đó trả dần ngôi nhà. Đến năm 50-60 tuổi, về hưu, có một ngôi nhà của riêng mình. Sống được vài năm nữa, chết, di chúc lại nhà cho con cái.

– Xác định thuê nhà lâu dài, dành quãng thời gian từ 20 tuổi – 40 tuổi đầu tư, làm ăn. Sau 40 tuổi nếu kinh doanh, đầu tư thành công thì có tiền mua nhà. Qua 20 năm mà vẫn chưa nên sự nghiệp gì, thì tiếp tục thuê nhà mãi mãi, không bao giờ mua nhà nữa. Lúc nào già quá thì vào trại dưỡng lão, hoặc mất trên giường bệnh viện.

– Chọn về quê sống với bố mẹ. Tìm việc làm ở quê, lấy người cùng quê, phụng dưỡng bố mẹ khi bố mẹ về già. Sau này, khi bố mẹ mất, bố mẹ để lại mảnh đất, chia đều cho các anh chị em. Mỗi người dùng tiền tiết kiệm cả đời xây một ngôi nhà mới trên phần đất được chia, hoặc bán đất đi mua nhà rẻ hơn ở nơi khác.

Cả ba sự lựa chọn đều tệ, thật.

– Lựa chọn đầu tiên yêu cầu người trẻ phải tiết kiệm nghiêm túc trong nhiều năm, và sau đó lại tiếp tục gánh trên vai một khoản vay thế chấp dài hạn. Về cơ bản là tuổi trẻ thì phải sống chật hẹp, chắt bóp; đến tuổi trung niên vẫn còn bị ràng buộc với nợ nần; khi trả xong nợ thì cũng chẳng còn sống được mấy lâu. Công trình phấn đấu của cả một đời con người chỉ để sở hữu được một căn nhà.

– Lựa chọn thứ hai phụ thuộc nhiều vào sự thành công của các khoản đầu tư hoặc việc kinh doanh, vốn dĩ là những điều rất rủi ro. Không có gì đảm bảo rằng sẽ thành công, và nếu thất bại, họ sẽ phải thuê nhà suốt đời mà không bao giờ sở hữu được một ngôi nhà. Được ăn cả, ngã về không.

– Lựa chọn thứ ba yêu cầu họ quay về quê sống với bố mẹ, điều này có thể hạn chế sự tự do cá nhân và cơ hội nghề nghiệp. Nó cũng đặt lên vai họ gánh nặng chăm sóc bố mẹ già, và việc thừa kế đất đai không đảm bảo sẽ đủ để xây dựng một ngôi nhà mới.

Không có lựa chọn nào mang lại sự an toàn hoặc ổn định ngay lập tức. Mỗi con đường đều kéo theo một khoảng thời gian dài của sự không chắc chắn về tài chính và cá nhân, khiến người trẻ khó cảm thấy an tâm về tương lai.

Trong cả ba tình huống, viễn cảnh sở hữu nhà và có sự ổn định về tài chính bị trì hoãn đáng kể, thường là đến tận cuối đời.

Sự trì hoãn về việc có một nơi gọi là của riêng mình có lẽ có liên quan đến tâm lý trì hoãn lập gia đình, sinh ít con, và áp lực làm việc đến kiệt quệ, và đến cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm lý đáng báo động ở người trẻ, đặc biệt là những người trẻ đang ngày ngày tranh đấu nơi thành phố.

Trước đây, người ta thường tin tuổi 20 là tuổi đẹp nhất.
Gần đây, người ta bắt đầu bảo, tuổi 30 vẫn như tuổi 20, nhưng có nhiều tiền hơn.
Rất có thể, trong tương lai, tuổi 40-50 mới là tuổi người ta bắt đầu có thể hưởng thụ, mới là tuổi đẹp nhất.

Trong tương lai, một người sẽ học đại học, cao học, tiến sĩ tới năm họ 30 tuổi. Đi làm, trả góp mua nhà tới khi họ 50 tuổi. Tiếp tục làm việc nuôi con và nuôi thân tới năm 70 tuổi mới được nghỉ hưu. Sức khỏe tốt nên họ sống tới 90 tuổi mới chết, ăn hết tiền tiết kiệm cả đời trong 20 năm đó, và không có gì để lại cho con cháu họ cả. À, có căn nhà họ đã dành cả đời để mua. Ý nghĩa duy nhất cho sự tồn tại của họ.

Và đất nước lại nối tiếp, tiến lên về tương lai. Một tương lai toàn người già, không có trẻ con, ai ai cũng không có nhà trong phần lớn cuộc đời họ, ai ai cũng làm việc đến chết.

Trong khi đó, những căn nhà xây lên rồi để không vẫn sẽ mãi ở đó, trường tồn trơ ra dưới gió mưa, như những bức tượng đài tôn vinh một thế hệ làm việc rất chăm chỉ, mà đến chết vẫn chẳng có gì trong tay.

—

Đà Nẵng, 17.7.2024
Nguyễn Tiến Đạt (sutucon)